KALP DIŞI DAMARLARIN TANISAL ANJİYOGRAFİK İŞLEMLERİ

- Hiç astım atağı geçirdinizmi?...................................................     Evet   €    Hayır  €

- İlaç veya gıda alerjiniz (özellikle iyod ve deniz ürünü) var mı?     Evet   €    Hayır  € 

- Size daha önce kontrast madde verildi mi? ………………           Evet   €    Hayır  €

- Daha önce kontast madde reaksiyonu oldu mu?...................          Evet   €    Hayır  €

-  Hamile veya süt emziriyor musunuz?   …………………….        Evet   €    Hayır  €

- Daha önce kalp veya böbrek hastalığı için tedavi edildiniz mi?     Evet   €    Hayır  €

- Şeker hastalığı için tedavi görüyor musunuz?..........................      Evet   €    Hayır  €

- Multipl myelom, karaciğer yetmezliği, orak hücreli anemi, hepatit (sarılık),graves hastalığı veya hipertiroidi(tiroit bezinin aşırı çalışması),feokromositoma(böbrek üstü bezi hastalığı), HIV/AIDS hastası mısınız? ..........................      Evet   €    Hayır  €

Anjiyografi İşleminin Riskleri ve Komplikasyonları

            İşlem sırasında yaşınıza ve mevcut sağlık durumunuza bağlı olarak aşağıdaki bazı riskler ve istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir

1- Kontrast madde reaksiyonları:

a) Anafilaktoid reaksiyon: ciddi alerji benzeri reaksiyondur, ölüme yol açabilir.              

b) Solunum yollarında spazm ve ödem: solunum sıkıntısına yol açar.

c) Hafif alerjik reaksiyonlar: aksırma, göz yaşarması, vucutta kızarıklık, urtiker(kurdeşen).

d) Enjeksiyon yapılan yerde sıcaklık hissi, ağrı.

e) bulantı, kusma.

f) böbrek yetmezliği. Oluşan yetmezliğin çoğunluğu geçicidir. Hastaların çok düşük bir kısmında kalıcı böbrek yetmezliği ve tedavi gerekebilir.

g) kalp ritim bozuklukları, tansiyon düşüklüğü

h) epilepsi(sara nöbeti).

İstenmeyen bu durumlar 1000 hastada 2 - 5  arasında görülür. Ölüm oldukça nadirdir. Her 250.000 – 400.000 işlemde bir hasta yapılan tüm girişimlere rağmen ölebilir.

2- Giriş yeri ile ilgili komplikasyonlar:

        a)Girişin olduğu kesi yerinde enfeksiyona bağlı; kızarıklık, ağrı akıntı veya abse oluşabilir.

         b)Diseksiyon(damar duvarında ayrılma)

         c)Damar tıkanması veya daralması. Cerrahi veya anjiografi yoluyla tedavi gerektiren beslenme bozukluğu ortaya çıkabilir.

        ç)Anevrizma( damar cidarındaki zayıflamış bölgesinde oluşan keselenme), psödoanevrizma(Atardamardaki giriş yeri kapanmaması ile damar çevresinde oluşan keselenme), kanama, sinir zedelenmesi.

        d)Arteriyovenöz fistül (atardamarla toplardamar arasında bağlantı oluşması) buna bağlı girilen uzuvda cerrahi veya anjiografi yoluyla tedavi gerektiren beslenme bozukluğu ve şişlik ortaya çıkabilir.

         e)Kateterin geçtiği damarda önceden daralma olması nedeniyle kateterin damarda akımın kesilmesine neden olması veya kateter veya tel manüplasyonu ile diseksiyon, spazm veya  pıhtılaşma veya pıhtının kopması neticesinde damarların beslediği alanda geçici veya kalıcı hasar oluşması. Bu durumda acil cerrahi veya anjiyografi yoluyla tedavi gerekebilir.

3- Kateter ile ilgili komplikasyonlar:  

         a)Kılavuz tel veya kateterin koparak damar içinde kalması

         b) Tel veya kateterin damar duvarı içine girmesi ile damar duvarında ayrılma(diseksiyon)

4- Genel komplikasyonlar:

         a)Ağrı

         b)Vazovagal reaksiyon(baygınlık)

Anjiyografiden  Önce Yapılması Gerekli İşlemler

1- İşlemden önce hasta en az 8 saat aç olmalıdır. İşlemden 8 saat  önceye kadar sıvı alımı devam etmelidir. Bundan sonra sıvı alımı damar yoluyla yapılacaktır. Acil durumda bu şart aranmaz.

2- İşlemden önce kanın pıhtılaşma özelliklerini gösteren hemostaz testleri (INR, APTT, fibrinojen, trombosit sayımı) ve kan ile bulaşan hastalıklar için (Hbs, HIV ve HCV) testler yapılmış olmalıdır. Hemostaz testleri istenilen seviyede değilse pıhtılaşmayı önleyen ilaçların alımının kesilmesi ve uygun tedavi verilmesi gerekir. Oral antikoagülan ilaç kullanan hastalar işlemden 3-4 gün önce ilaçlarını kesmelidirler.

           Kullanılan kontrast madde böbrek hasarı oluşturabileceğinden üre, kreatinin testleri de yapılmış olmalıdır.

           İşlem öncesinde hastanın sürekli kullandığı kalp ve tansiyon ilaçları gibi ilaçları almasına devam etmelidir. Hasta ilaçlarını sabahları alıyorsa az bir miktar suyla içmelidir.

           Şeker hastası olanlar şeker hastalığı ile ilgili kan şekeri düşürücü ilaçları, aç kaldıkları için almamalıdırlar. Şeker düşürücü olarak metformin(glucophage) kullanan hastalar mutlaka durumu doktoruna bildirmeli, bu ilaç işlemden önce ve sonra 48 saat kullanılmamalıdır.

         İşlem yapılmadan 1 gün önce giriş yapılacak kasık bölgesinin traş edilmesi gereklidir.

İşlemden Sonra Yapılması Gerekli İşlemler

         Film çekim işlemi bittikten sonra kateter çıkarılacak ve giriş yeri el ile basılarak kanama durdurulacaktır. Kanama durdurulduktan sonra tekrar kanama olmaması için, giriş yeri üzerine kum torbası konacaktır.

         Hasta işlem sonrası en az 4 saat bacağını bükmeden düz olarak yatakta yatacaktır. Bu süre zarfında ihtiyaçları için kalkmayacaktır. İşlemden sonra aksi söylenmedikçe yemek yenilebilir. Kontrast maddenin bazı yan etkilerinin oluşmaması için bol miktarda sıvı alımı faydalı olacaktır.